Landelijke studiedag Levende Talen 1 november 2019
De studiedag was voor Nederlands een groot succes. Voor het eerst sinds jaren was het aandeel voor Nederlands uitgebreid naar vmbo en mbo, was het totale aanbod Nederlands groter dan ooit, en was het aantal deelnemers voor Nederlands groter dan ooit. 120 docenten Nederlands uit geheel Nederland namen deel, zo’n 40 deelnemers in totaal. De openingslezing door prof. Dr. Annette de Groot was meteen een voltreffer voor Nederlands. Zij bepleit, als taalpsychologe, zich baserend op onderzoek, dat leerlingen in Nederland gebaat zijn bij een zeer goede beheersing van het Nederlands, en dat de tendens in het hoger onderwijs om veel studies aan te bieden in het Engels, daaraan afbreuk doet. Het betekent ook weer niet dat een goede vaardigheid in het Engels, en in andere moderne vreemde talen niet belangrijk is. Maar … Nederlands eerst. De lezing was gebaseerd op haar afscheidscollege, die vindt u hier:
Daarna verspreidden collegae Nederlands zich over diverse workshops, de lunch en weer een workshop. Tussendoor was er volop gelegenheid om stands van educatieve uitgeverijen te bezoeken. Ik zag mijn collega bestuursleden terugkomen met tassen informatie en posters om direct te gebruiken in de klas. De afronding door een cabaretier werd hooggewaardeerd. Mooie dag! Volgende jaar weer.
Meer dan dertig nieuwe leden konden we begroeten. LTN is blij.
Gert Rijlaarsdam
Lees- en schrijfvaardigheid verbonden: syntheseteksten
Liselore van Ockenburg (UVA en Stedelijk Gymnasium Den Bosch)
Afgelopen schooljaar hebben we een lessenserie ‘syntheseteksten leren schrijven’ getest in klas 3 van het vo. Syntheseteksten zijn teksten op basis van bronnen. Het doel is dat leerlingen informatie uit de verschillende bronnen afwegen, op logische wijze met elkaar in verband brengen en verwerken in een eigen, nieuwe tekst. In dezeworkshop voer je eerst een activiteit uit waardoor je je een beter beeld kunt vormen van de synthesetaak. Daarna maak je kennis met de belangrijkste leeractiviteiten uit de lessenserie. Ten slotte bekijken we syntheseteksten van leerlingen die deze lessen hebben gevolgd en bespreken we hoe syntheseteksten beoordeeld kunnen worden.
Nederlands – vmbo | havo | vwo | gymnasium
Close Reading in de lessen Nederlands
Carrien Brinkman (Uitgeverij Deviant)
Close Reading is een in Amerika ontwikkelde aanpak die teruggaat naar de kern: het lezen zelf. In deze workshop leer je wat Close Reading is, ervaar je een opdracht met Close Reading en ga je nadenken over manieren hoe je het kan toepassen in jouw lespraktijk.
Nederlands – mbo
De landelijke studiedag van Levende Talen en de Niet te missen workshops Nederlands
Leesvaardigheid: waarom blijven we doen wat we doen?Karen Wentzel (Wentzel Communicatie en Uitgeverij Blink) & Bas Prins (AgnietenCollege)
En óf er nieuw leven moet komen in de brouwerij van het Talen-onderwijsland! Vooral op het gebied van leesvaardigheid. Ik sta het eerste half uur stil bij recente wetenschappelijke inzichten op het gebied van leesvaardigheid: wat werkt wel en wat werkt echt niet? Ik bespreek hierbij ook het boek Disrupting Thinking (Kylene Beers; zie aprilnummer van Levende Talen Magazine). Dit wordt geen saaie monoloog, maar een compacte, effectieve kennisuitwisseling. Daarna wordt het een uur hard werken voor de deelnemers: hoe kunnen we het dan wél doen? Mijn doel: alle docenten gaan ‘bijgepraat’, geïnspireerd en vol overtuiging leesvaardigheid écht anders aanpakken.
Nederlands – vmbo | havo | vwo | gymnasium
Vaardigheden integreren: van theorie naar praktijk
Liv Polman (Radboud Universiteit Nijmegen) & Karen Wentzel (Wentzel Communicatie)
Veel docenten zien het nut van integratie van vaardigheden, maar in de lespraktijk is er toch vaak sprake van een kunstmatige scheiding tussen vaardigheden. Hoe komt dat? En hoe kan het anders? Wat zijn wetenschappelijke inzichten over het in samenhang aanbieden van vaardigheden? Het komt allemaal aan bod! Aan de hand van een format dat ik heb ontwikkeld, bekijken de deelnemers van de workshop enkele lesvoorbeelden met geïntegreerde vaardigheden om vervolgens zelf de handen uit de mouwen te steken: ze ontwikkelen een les waarin ze de vaardigheden schrijven, lezen en spreken en luisteren combineren.
Nederlands – vmbo | havo | vwo | gymnasium
Een nieuw(s) geluid: werkvormen bij de actualiteit van de dag
Marieken Pronk (De Talengroep)
Schreeuwerige koppen, kabaal in het nieuws, bekende Nederlanders die van zich laten horen: het nieuws is altijd om ons heen. Hoe lezen leerlingen dit nieuws? Weten ze wat echt is en wat niet? Zien ze wat ze moeten zien op een nieuwsfoto? Bij Nederlands biedt de actualiteit allerlei aanknopingspunten om met de taalvaardigheden aan hetwerk te gaan. In deze workshop maak je kennis met drie werkvormen waarbij het nieuws centraal staat en die zorgen voor spraakmakende lessen.
Nederlands – vmbo | havo | vwo | gymnasium
Formatief evalueren bij Nederlands: een neus voor (taal)kwaliteit ontwikkelen
Gerdineke van Silfhout (SLO)
Aan de hand van een aantal lesvoorbeelden waarvan sommige op video, gaan we na wat essentiële ingrediënten zijn van formatief lesgeven. In elk geval het verhelderen van leerdoelen en het opstellen van succescriteria. En het selecteren van activiteiten en taken die passen bij de leerdoelen en leerlingreacties ontlokken. En het plannen van passende vervolgacties. De centrale vraag is: wat maakt het ene voorbeeld formatiever dan het andere? Ga jij door deze workshop iets anders doen in je lessen? In elk geval ga je naar huis met een aantal concrete voorbeelden van formatief lesgeven bij Nederlands.
Nederlands – vo | vavo
Schrijfvaardigheid in het mbo; een Good Practice
Anna van Strien (Hogeschool van Amsterdam) & Janneke Ongering (SintLucas)
Het Sint Lucas in Boxtel (mbo) leidt studenten op voor de creatieve industrie. Docente Nederlands Janneke Ongering presenteert u in deze workshop hoe zij vormgeeft aan beroepsgericht en geïntegreerd schrijfonderwijs voor haar studenten. Docent en didacticus Anna van Strien reikt u handvatten aan om zelf procesgericht en betekenisvol schrijfonderwijs vorm te geven voor mbo-studenten. U gaat aan de slag met het ontwerpen van concrete praktijkopdrachten en komt terug bij uw collega’s met creatieve ideeën en advies!
Nederlands – mbo
Nu wil je je vast en zeker aanmelden voor een of meerder workshops?
Dat kan hier: http://www.landelijkestudiedag.nl/
Niet te missen!
Docenten Nederlands VMBO – MBO – HAVO-VWO
Op vrijdag 1 november vindt de Landelijke Studiedag van Levende Talen plaats in Utrecht. Voor deze studiedag heeft Levende Talen Nederlands we een mooi aanbod samengesteld, speciaal voor de docenten Nederlands.
In de eerste ronde kun je bijvoorbeeld een workshop over de koppeling van lees- en schrijfvaardigheid volgen bij Liselore van Ockenburg. Je kunt je verdiepen in schrijfstijlonderwijs met Jeroen Steenbakkers, je kunt je bezighouden met Close Reading bij Carrien Brinkman en met beter leesonderwijs bij Karen Wentzel en Bas Prins.
De tweede ronde heeft workshops over formatief toetsen, werken met actualiteit en integratie van alle vaardigheden bij het vak Nederlands.
Daarnaast zijn er workshops speciaal voor het mbo geprogrammeerd, bijvoorbeeld gericht op doeltreffende didactiek en op schrijfvaardigheid in het mbo. Verder bevatten beide rondes creatieve workshops die bij iedere taal toe te passen zijn, zoals workshops over gamification, storytelling, creativiteit en meertaligheid.
Kortom: meer dan genoeg te doen, dus! Het complete overzicht vind je hier: http://www.landelijkestudiedag.nl/workshops-2019/ en schrijf je in voor de studiedag, neem je collega’s moderne vreemdetalen mee?
Nederlands in de bovenbouw
Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap verzocht Levende Talen Nederlands een notitie op te stellen over de rol van het vak Nederlands in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs in de verschillende onderwijssoorten, en over het uitwerken van de bouwstenen voor de bovenbouw van het vo.
Profielwerkstukprijs 2019
De profielwerkstukprijs havo 2019 is voor Sarah Honig en Nienke Streefkerk, van De Passie uit Utrecht. Hun begeleidend docent was Marion ter Harmsel.
Het juryrapport over Patat of friet
Het profielwerkstuk van Sarah en Nienke gaat over een heikele kwestie die de gemoederen op sociale media behoorlijk verhit: noem je die gefrituurde staafjes nou patat of friet? In eerder taalkundig onderzoek bleek dat daar duidelijke regionale verschillen in zijn. Sarah en Nienke herhaalden dit onderzoek, om te kijken of er inmiddels iets veranderd is, en om te bekijken of ook leeftijd een bepalende factor is in de keuze voor patat of friet. Ze stelden een goed doordachte enquête op die door veel mensen werd ingevuld. Hun profielwerkstuk heeft dus een hoog wetenschappelijk gehalte, en is ook nog eens kraakhelder en bondig geschreven. Een leerzaam werkstuk, of je nou van #teampatat of van #teamfriet bent.
De profielwerkstukprijs 2019 voor vwo is voor Jildou Boersma, Joram van Doodewaard en Margit Dullaart van het ISG te Lelystad Voor hun onderzoek, Mark Nieuwenhuis begeleidden hen.
Het juryrapport over Mythes? Welles!:
“Jildou, Joram en Margit kozen in hun profielwerkstuk voor een eigenzinnige combinatie van Nederlands en Latijn. Om meer jongeren te motiveren voor een keuze voor het gymnasium, hebben ze een aantal mythen uit de oudheid hertaald voor kinderen met verschillende leesniveaus en aangevuld met zelfgemaakte afbeeldingen. De verhalen zelf zijn mooi en lezen prettig, maar belangrijker nog is dat de stilistische keuzes gebaseerd zijn op een grondig literatuuronderzoek naar leesvaardigheid en het meten daarvan. De auteurs mogen trots zijn op deze knappe combinatie van wetenschappelijk en creatief werk!”
Bespreking 26 juni:
Curriculum Nu
De docenten Nederlands/Taal die nu een vol jaar bezig zijn geweest om een nieuw curriculum te ontwerpen voor basis- en voortgezet onderwijs, hebben een pre-definitief document gepubliceerd (zie hier). De docenten vragen daar nu feedback op, opdat zij in de zomervakantie een definitief voorstel doen.
Een uitgelezen kans om als Levende Talen-lid uw zegje te doen op 15 juni. Dan organiseert Levende Talen Nederlands een feedbackbijeenkomst. De vorige bijeenkomsten (dit is de vierde in een jaar) leverde zeer geanimeerde gesprekken op over ons vak, en hoe we ons vak in de toekomst zien. U bent weer van harte welkom, in Utrecht (Academiegebouw, Kanunnikenzaal), van 9:30-12:30, met lunch, vanzelfsprekend. Meldt u hier aan.
Examenactiviteiten
Jaarlijks overlegt LTN met het College voor Toetsen en Examens over de kwaliteit van de examens vmbo-havo-vwo, mede op basis van de bevindingen tijdens examenbijeenkomsten met docenten Nederlands. In 2018 bracht LTN, samen met de docentengroep Nederlands Nu een advies uit over de examens havo-vwo, met een draagvlakpeiling onder 400 docenten. De rapporten zijn digitaal beschikbaar.
a